288. Sahife

    Nüzul SırasıCüzSayfaSure
    50 15288İsra(17)

٦٧

وَاِذَا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فِى الْبَحْرِ ضَلَّ مَنْ تَدْعُونَ اِلَّا اِيَّاهُ فَلَمَّا نَجّيكُمْ اِلَى الْبَرِّ اَعْرَضْتُمْ وَكَانَ الْاِنْسَانُ كَفُورًا

(67) ve iza messekümüd durru fil bahri dalle men ted’une illa iyyah felemma neccaküm ilel berri a’radtüm ve kanel insanü kefura
denizde size bir zarar dokunduğu zaman (Allah’tan) başka ilah ettikleriniz kaybolur vaktaki sizi kurtarıp karaya (çıkarınca) yüz çevirdiniz ve insan nankördür

1. ve izâ messe-kum : ve size dokunduğu zaman
2. ed durru : bir zarar, bir sıkıntı, bir tehlike
3. fî el bahri : denizde
4. dalle : saptı, gitti
5. men ted’ûne : çağırdığınız, davet ettiğiniz, dua ettikleriniz
6. illâ iyyâ-hu : sadece o hariç, ondan başka
7. fe lemmâ : böylece, olduğu zaman, olunca
8. neccâ-kum : sizi kurtardık
9. ilâ el berri : karaya
10. a’radtum : yüz çevirdiniz
11. ve kâne : ve oldu
12. el insânu : insan
13. kefûren : çok nankör

٦٨

اَفَاَمِنْتُمْ اَنْ يَخْسِفَ بِكُمْ جَانِبَ الْبَرِّ اَوْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا ثُمَّ لَا تَجِدُوا لَكُمْ وَكيلًا

(68) e fe emintüm ey yahsife biküm canibel berri ev yürsile aleyküm hasiben sümme la tecidu leküm vekila
emin mi oldunuz? sizi geçirmesinden kara tarafından yahut göndermesinden üzerinize çakıllı bir rüzgar sonra bulamazsınız kendinize bir vekil

1. e fe emintum : bundan sonra emin mi oldunuz
2. en yahsife : yere geçirmesi
3. bi-kum : sizi
4. cânibe : taraf
5. el berri : kara
6. ev : veya
7. yursile : gönderir
8. aleykum : sizin üzerinize
9. hâsiben : taş yağdıran fırtına
10. summe : sonra
11. lâ tecidû : bulamazsınız
12. lekum vekîlen : sizin için bir vekil

٦٩

اَمْ اَمِنْتُمْ اَنْ يُعيدَكُمْ فيهِ تَارَةً اُخْرى فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قَاصِفًا مِنَ الرّيحِ فَيُغْرِقَكُمْ بِمَا كَفَرْتُمْ ثُمَّ لَاتَجِدُوا لَكُمْ عَلَيْنَا بِه تَبيعًا

(69) em emintüm ey yüiydeküm fihi taraten uhra fe yürsile aleyküm kasifem miner rihi fe yuğrikaküm bima kefartüm sümme la tecidu leküm aleyna bihi tebia
yoksa emin mi oldunuz? size tekrar gelmesinden o denizden başka bir musibetin hemen size göndermesinden şiddetli bir rüzgarla fırtına ve sizi boğmasından nankörlüğünüz sebebi ile sonra tarafınızdan size (gelen bu musibeti) bulamazsınız defedecek taraftar

1. em emintum : emin mi oldunuz
2. en yuîde-kum : sizi döndürmesi
3. fî-hi : ona, oraya, orada
4. târeten : bir defa daha
5. uhrâ : diğer, başka
6. fe : o zaman, artık
7. yursile : gönderir
8. aleykum : sizin üzerinize
9. kâsıfen : kasıp kavuran, şiddetle deviren (kasırga)
10. min er rîhi : fırtınadan, bir fırtına (rüzgâr)
11. fe : o zaman, artık
12. yugrika-kum : sizi (suda) boğar
13. bi-mâ kefertum : inkâr etmenizden dolayı
14. summe : sonra
15. lâ tecidû : bulamazsınız
16. lekum : sizin için
17. aleynâ : bize, bize karşı
18. bi-hi : ona
19. tebîan : yardımcı olan, destek olan

٧٠

وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنى ادَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِى الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلى كَثيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضيلًا

(70) ve le kad kerramna beni ademe ve hamelnahüm fil berri vel bahri ve razaknahüm minet tayyibati ve faddalnahüm ala kesirim mimmen halakna tefdiyla
yemin olsun ki, şerefli yarattık adem oğullarını onları biz taşıdık karada denizde ve onları rızıklandırdık hoş güzel (nimetlerle) adem oğullarını ve üstün kıldık yarattığımız varlıkların çoğundan daha faziletli

1. ve lekad : ve andolsun
2. kerremnâ : biz yücelttik, şereflendirdik, kerim kıldık
3. benî âdeme : Âdemoğlu
4. ve hamelnâ-hum : ve onları taşıdık
5. fî el berri : karada
6. ve el bahri : ve denizde
7. ve razaknâ-hum : ve onları rızıklandırdık
8. min et tayyibâti : temiz, helâl şeylerden
9. ve faddalnâ-hum : ve onları üstün kıldık
10. alâ : üzerine
11. kesîrin : çok, hepsi
12. mimmen(min men) halaknâ : yarattıklarımızdan
13. tafdîlen : üstünlük (fazilet)

٧١

يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ اُنَاسٍ بِاِمَامِهِمْ فَمَنْ اُوتِىَ كِتَابَهُ بِيَمينِه فَاُولءِكَ يَقْرَؤُنَ كِتَابَهُمْ وَلَا يُظْلَمُونَ فَتيلًا

(71) yevme ned’u külle ünasim bi imamihim fe men utiye kitabehu bi yeminihi fe ülaike yakraune kitabehüm ve la yuzlemune fetila
o gün biz çağıracağız bütün insan topluluklarını imamları ile kimin kitabı sağından verilecek işte onlar kitaplarını okuyacaklar kıl kadar zulüm görmeyecekler

1. yevme : o gün
2. ned’û : davet edeceğiz (ederiz), çağıracağız (çağırırız)
3. kulle : herkes, hepsi, bütün
4. unâsin : insanlar
5. bi imâmi-him : imamları ile
6. fe : o zaman
7. men : kim, kimse
8. ûtiye : verilir
9. kitâbe-hu : onun kitabı (kendi kitabı)
10. bi yemîni-hi : onun sağında
11. fe ulâike : o zaman işte onlar
12. yakreûne : okurlar
13. kitâbe-hum : onların kitapları
14. ve lâ yuzlemûne : ve zulmedilmezler
15. fetîlen : hurma çekirdeğindeki küçük iplik (zerre kadar)

٧٢

وَمَنْ كَانَ فى هذِه اَعْمى فَهُوَ فِى الْاخِرَةِ اَعْمى وَاَضَلُّ سَبيلًا

(72) ve men kane fi hazihi a’ma fe hüve fil ahirati a’ma ve edallü sebila
kim ki burada (hakkı görmeye) ama ise o ahirette de ama olacak ve yol (itibarı ile) en şaşkın olacak

1. ve men : ve kim
2. kâne : oldu
3. fî hâzihî : burada
4. a’mâ : kör
5. fe huve : artık o
6. fî el âhıreti : ahirette
7. a’mâ : kör
8. ve edallu : ve daha çok dalâlette, daha çok saptı
9. sebîlen : yol

٧٣

وَاِنْ كَادُوا لَيَفْتِنُونَكَ عَنِ الَّذى اَوْحَيْنَا اِلَيْكَ لِتَفْتَرِىَ عَلَيْنَا غَيْرَهُ وَاِذًا لَاتَّخَذُوكَ خَليلًا

(73) ve in kadu le yeftinuneke anillezi evhayna ileyke li tefteriye aleyna ğayrahu ve izel lettehazuke halila

neredeyse seni fitneye düşüreceklerdi sana vahy ettiğimiz o şeyden iftira edesin diye o gayri (olan şeyle) bize ve o zaman seni dost edineceklerdi

1. ve in : ve eğer
2. kâdû : neredeyse, az kalsın (oluyordu)
3. le yeftinûne-ke : gerçekten seni fitneye düşürüyorlar
4. anillezî (an ellezî) : ondan
5. evhaynâ : sana vahyettik
6. ileyke : sana
7. li tefteriye : iftira etmen, uydurman için
8. aleynâ : bize
9. gayre-hu : ondan başka
10. ve izen : ve o taktirde, o zaman
11. lettehazû-ke (le ittehazû-ke) : seni mutlaka edinirler
12. halîlen : bir dost

٧٤

وَلَوْلَا اَنْ ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ اِلَيْهِمْ شَيًْا قَليلًا

(74) ve lev la en sebbetnake le kad kidte terkenü ileyhim şey’en kalila
velev biz sana sebat vermemiş olsaydık gerçekten sen onlara neredeyse az bir şey de olsa meyletmiştin

1. ve lev lâ : ve olmasaydı
2. en sebbetnâ-ke : biz seni sağlamlaştırmamız
3. lekad : andolsun ki
4. kidte : az kalsın, neredeyse
5. terkenu : meyledersin
6. ileyhim : onlara
7. şey’en : bir şey
8. kalîlen : az, biraz

٧٥

اِذًا لَاَذَقْنَاكَ ضِعْفَ الْحَيوةِ وَضِعْفَ الْمَمَاتِ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ عَلَيْنَا نَصيرًا

(75) izel le ezaknake di’fel hayati ve di’fel memati sümme la tecidü leke aleyna nesiyra
o zaman biz sana tattırdık hayatın ve ölümün acısını kat kat sonra bulunamazdın bize karşı kendine yardımcı da

1. izen : o taktirde, o zaman
2. le ezaknâ-ke : elbette sana tattırdık (tattırırdık)
3. di’fa el hayâti : hayatın zayıflığı (sıkıntısı)
4. ve di’fa el memâti
(di’fa)
: ve ölümün zayıflığı (sıkıntısı)
: (kat kat, iki kat), (zayıflık, güçsüzlük, sıkıntı)
5. summe : sonra
6. lâ tecidu : bulamazsın
7. leke : senin için
8. aleynâ : bize karşı
9. nasîran : bir yardımcı